BARQAROR TARAQQIYOT YO‘LIDA OKEANLAR, DENGIZLAR VA DENGIZ ZAXIRALARINI ASRASH VA ULARDAN OQILONA FOYDALANISH

Barqaror rivojlanish 14-maqsadi (keying o‘rinlarda SDG 14 deb yuritiladi) deyiladi. Birlashgan Millatlar Tashkiloti tomonidan 2015-yilda belgilangan 17 ta Barqaror rivojlanish maqsadlaridan biridir. SDG 14 ni amalga oshirish uchun 2030-yilgacha 10 maqsad va taraqqiyot yo‘lini belgilash uchun ko’rsatkichlar mavjud.

Birinchi 7 ta maqsad «maqsadli natijalar» deyiladi va ular quyidagilar:

  1. dengiz ifloslanishini kamaytirish;
  2. ekotizimlarni himoya qilish va tiklash;
  3. okeanning kislotaliligini kamaytirish;
  4. barqaror baliq ovlash;
  5. qirg‘oq va dengiz hududlarini saqlab qolish;
  6. ortiqcha baliq ovlashga hissa qo‘shadigan subsidiyalarni tugatish;
  7.   dengiz resurslaridan barqaror foydalanishdan olingan iqtisodiy foydani oshirish.

Qolgan 3 maqsad quyidagilar:

  1. okean sofligi uchun ilmiy bilimlar, tadqiqotlar va texnologiyalarni oshirish;
  2. kichik baliqchilarni qo‘llab-quvvatlash;
  3. xalqaro dengiz huquqini qo‘llash va amalga oshirish.

Okeanlar va baliqchilik dunyo aholisining iqtisodiy, ijtimoiy va ekologik ehtiyojlarini qo’llab-quvvatlaydi. Okeanlar sayyoramizning hayot manbai va global iqlim tizimining regulyatoridir. Ular dunyodagi eng katta ekotizim bo‘lib, millionga yaqin ma’lum turlar mavjud. Okeanlar yer yuzasining 2/3 qismidan ko‘prog‘ini egallaydi va sayyoradagi suvning 97% ni o‘z ichiga oladi. Ular sayyorada hayot mavjudligini saqlab qolish uchun zarurdir. Yomg‘ir suviichimlik suvi, iqlim okeandagi issiqlik miqdori va oqimlari bilan boshqariladi. 3 milliarddan ortiq odam tirikchilik uchun dengiz hayoti bilan bog‘langan. Biroq, sanoat inqilobidan keyin kislotalilik 26 foizga oshdi. Okeanlardan barqaror foydalanishni targ‘ib qilish uchun okeanlarning kislotaliligi oshishining salbiy oqibatlarini yumshatish uchun samarali strategiyalar zarur.

2020-yilgi Barqaror rivojlanish maqsadlari boʻyicha hisobotga koʻra, okeanlarni, dengiz muhitini va kichik baliqchilikni muhofaza qilish boʻyicha qilinayotgan saʼy-harakatlar resurslarni muhofaza qilish ehtiyojlarini qondirmaydi.

Scroll to Top